Spirograaf Spirograaf Een pen gebruiken Een lijn trekken Draaien maar Herhaalverhaal Ik wist het Kleurtjes Druk er je stempel op Groter en groter Ben je klaar? Spirograaf Met programmeren kun je alles maken! Ook een kunstwerk! In deze les maken we zelf een kunstwerk met Scratch. En je leert ook over herhalingen en over variabelen. Als je nog niet weet wat dat zijn, geen zorgen! Dat gaan we samen leren. Zo gaat jouw kunstwerk er straks uitzien. Of misschien wel heel anders. Ga naar https://tinyurl.com/scratch-spirograaf om het project te openen. Dit materiaal is gebaseerd op het materiaal gemaakt door Felienne Hermans en bewerkt door CoderDojo Arnhem. Het is Creative Commons by-nc-sa-4.0. Simpel gezegd: Je mag het gebruiken in je lessen, aanpassen, uitprinten, kopiëren, wat je maar wilt. Maar: je moet onze naam er bij zetten, je mag er geen geld mee verdienen en als je het aanpast, moet je dat ook weer Creative Commons maken. Het linkje bevat alle informatie. Een pen gebruiken Eerst maar eens zorgen dat we iets op het scherm kunnen tekenen. We gaan de spirograaf laten beginnen met de groene vlag. Ga naar Gebeurtenissen en sleep het blokje wanneer op ⚑ wordt geklikt in je programma. wanneer groene vlag wordt aangeklikt Een Gebeurtenissen blokje geeft aan wanneer iets gebeurt. We kunnen dus iets laten gebeuren wanneer we op de groene vlag klikken. Nu gaan we iets laten gebeuren. We gaan als eerste de pen verschuiven. Ga naar Bewegingen en sleep een ga naar x y blokje onder je wanneer op ⚑ wordt geklikt blokje. wanneer groene vlag wordt aangeklikt ga naar x (0) y (0) Probeer je programma eens uit door op de groene vlag te klikken. Die vind je bij de hele pijl. Wat gebeurt er nu? Precies! Het potlood beweegt naar het midden van het scherm. Plak er nu ook nog een richt naar graden naar blokje onder zodat het potlood naar rechts gaat bewegen. wanneer groene vlag wordt aangeklikt ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden Een lijn trekken Nu kan het echte tekenen beginnen. Ga maar eens naar Pen en sleep het blokje pen neer onder je programma. wanneer groene vlag wordt aangeklikt ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer Nu is de pen op het scherm neergezet, en kunnen we dus tekenen. Als je nu een neem stappen blokje toevoegt, dan komt er een klein streepje op het scherm. wanneer groene vlag wordt aangeklikt ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer neem (10) stappen Heb jij ook dit resultaat? Dan zit je op de goede weg! Draaien maar Voor een mooie spirograaftekening willen we natuurlijk niet alleen een rechte lijn. we willen ook mooie bochtjes. Daarvoor moet de pen gaan draaien. Daar is ook een blokje voor, het zit ook bij Bewegingen. Plak een draai graden naar blokje onderaan, en maak het getal maar wat groter, dan zie je het goed. Bijvoorbeeld 50. wanneer groene vlag wordt aangeklikt ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer neem (10) stappen draai (50) graden naar rechts Het potloodje is nu een gedraaid, dat is het begin van een rondje. Nu zouden we zo’n rondje met heel veel blokjes kunnen maken, zo: wanneer groene vlag wordt aangeklikt ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer neem (10) stappen draai (50) graden naar rechts neem (10) stappen draai (50) graden naar rechts neem (10) stappen draai (50) graden naar rechts neem (10) stappen draai (50) graden naar rechts Dat mag je proberen, maar dat is dus heel veel werk! We kunnen het ook slimmer doen, kijk snel verder. Herhaalverhaal In Scratch heb je ook een handig blokje om dingen te herhalen. Het blokje heet herhaal en zit bij Besturen. Doe de herhaal om de blokjes neem stappen en draai graden naar heen. Als je het een beetje in de buurt houdt, dan klikt het er vanzelf omheen. wanneer groene vlag wordt aangeklikt ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal neem (10) stappen draai (50) graden naar rechts Probeer je tekening weer eens uit. Dat is mooi he, een heel rondje met weinig blokjes! Helaas krijgen we nu steeds hetzelfde rondje. Zullen we eens wat variatie toevoegen? Probeer bijvoorbeeld eens 50 of 100 stappen te nemen. wanneer groene vlag wordt aangeklikt ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal neem (50) stappen draai (50) graden naar rechts Zo kun je steeds een ander rondje maken. Helaas wordt het nu wel een rommeltje. Er is ook een wisknop! Zullen we die wisknop eens gaan programmeren? Ik wist het Klik rechts onder bij de sprites op de Wisknop. Die heeft nog geen blokjes. Als we op de knop klikken, dan moet alles gewist worden. Dat doen we zo: wanneer op deze sprite wordt geklikt wis alles Klik nu maar eens op de knop (bij je tekening). Is alles nu netjes opgeruimd? Bij mij wel! Als het te rommelig wordt, kun je nu altijd op de wisknop drukken. Selecteer nu het potloodje weer. Misschien heb je ook soms zo’n streepje in je rondje zoals hierboven. Dat is niet mooi he? We kunnen dat oplossen door de pen omhoog te doen met een pen op blokje, voordat we terug naar het begin gaan. Voeg een pen op blokje aan het begin van je programma toe. wanneer groene vlag wordt aangeklikt pen op ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal neem (50) stappen draai (50) graden naar rechts Heb je ook al geprobeerd om een ander getal te gebruiken bij het draai graden naar blokje? Probeer maar eens wat getallen! Wat gebeurt er dan? Kleurtjes Alle tekeningen zijn nu blauw. Dat is best mooi, maar misschien wil je wel iets anders. Je kunt de kleur veranderen met het maak pen kleur blokje. Misschien staat er bij jou een andere kleur, dat maakt niets uit! Plak het het maak pen kleur blokje bovenaan. Klik op het gekleurde vlakje in het blokje om de kleur te veranderen. wanneer groene vlag wordt aangeklikt maak penkleur (#6a0dad) pen op ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal neem (50) stappen draai (50) graden naar rechts Nu wordt je tekening mooi paars of een andere kleur als je die hebt gekozen. Heb je moeite met kiezen? Je kunt de kleur ook automatisch aanpassen! Dat doe je met het verander penkleur met met blokje. Zet het in het herhaal blokje. wanneer groene vlag wordt aangeklikt maak penkleur (#6a0dad) pen op ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal verander penkleur met (5) neem (50) stappen draai (50) graden naar rechts Nu krijg je bij iedere stap een andere kleur. je kunt hier ook weer het getal 5 of iets anders zetten, tot je het zelf mooi vindt. Druk er je stempel op We gaan ook nog wat versiering toevoegen rondom je tekening. Hiervoor gebruiken we het stempel blokje. wanneer groene vlag wordt aangeklikt maak penkleur (#6a0dad) pen op ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal verander penkleur met (5) neem (50) stappen draai (50) graden naar rechts stempel Probeer je tekening uit met de groene vlag. Wat gebeurt er nu? Wil je een ander figuurtje? Dat kan ook! Bij Uiterlijken vind je het verander uiterlijk naar strikje blokje. Plak die in het herhaal blokje. Let op! zet ‘m boven stempel Kies met het kleine driehoekje een mooi figuurtje uit. Een voetbal of een eenhoorn? Jij mag kiezen. wanneer groene vlag wordt aangeklikt maak penkleur (#6a0dad) pen op ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal verander penkleur met (5) neem (50) stappen draai (50) graden naar rechts verander uiterlijk naar (strikje v) stempel Groter en groter Tot slot gaan we de tekening nog wat gekker maken. Vind je het ook een beetje saai dat je steeds dezelfde tekening krijgt? Zou het niet leuker zijn als Scratch zelf wat verzint? Ga maar eens naar Variabelen, daar staan twee oranje blokjes voor je klaar. Dat zijn variabelen “va-rie-ja-buh-luh”. Het zijn een soort doosjes waar je een getal in kan opslaan. Sleep het blokje aantal stappen op in het neem stappen blokje. Sleep het blokje aantal graden in het draai graden naar blokje. wanneer groene vlag wordt aangeklikt maak penkleur (#6a0dad) pen op ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal verander penkleur met (5) neem (aantal stappen) stappen draai (aantal graden) graden naar rechts verander uiterlijk naar (strikje v) stempel Nu moeten we de getallen nog instellen. Voeg twee maak aantal graden blokjes bovenaan je programma toe. Verander er eentje op aantal stappen met het kleine driehoekje. Ga nu naar Functies. Pak daar een willekeurig getal tussen en blokje en zet die in de maak aantal graden en maak aantal stappen blokjes. wanneer groene vlag wordt aangeklikt maak [aantal graden v] (willekeurig getal tussen (40) en (170)) maak [aantal stappen v] (willekeurig getal tussen (1) en (200)) maak penkleur (#6a0dad) pen op ga naar x (0) y (0) richt naar (90) graden pen neer herhaal verander penkleur met (5) neem (aantal stappen) stappen draai (aantal graden) graden naar rechts verander uiterlijk naar (strikje v) stempel Klik nu eens een paar keer op de groene vlag. Wat gebeurt er? Tip: als je geen zin hebt om steeds op de wisknop te drukken, kun je ook nog een wis alles blokje aan het begin van je programma toevoegen. Ben je klaar? Goed gedaan! Hier zijn nog wat dingen die je kan proberen. Zet eens een verander aantal graden met blokje in de herhaal. Of deze verander aantal stappen met Wat gebeurt er nu? Probeer ook eens andere getallen. Onder nul kan ook! Zet dan een minnetje voor het getal. En zet nu eens een verander grootte met in de herhaal en kijk wat er gebeurt. Wat je ook nog kan doen is het verander uiterlijk naar strikje weghalen en er een volgend uiterlijk blokje voor in de plaats zetten. Wat gebeurt er nu?